Οι μικρές ανεμογεννήτριες είναι μια κατηγορία ΑΠΕ που εκμεταλλεύεται την ενέργεια του ανέμου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Σε αντίθεση με τις μεγάλες ανεμογεννήτριες που κατά κανόνα συναντώνται σε αιολικά πάρκα, οι μικρές ανεμογεννήτριες είναι απλουστευμένα συστήματα μικρού μεγέθους που κάνουν προσιτή την ηλεκτρική παραγωγή, τα περιβαλλοντικά αλλά και οικονομικά οφέλη της αιολικής ενέργειας στο ευρύτερο κοινό. Τα μεγέθη τους ποικίλουν, ξεκινώντας από οικιακής εγκατάστασης Α/Γ με διάμετρο μικρότερης του ενός μέτρου και ισχύος μικρότερης του ενός kW, μέχρι Α/Γ διαμέτρου 20 μέτρων και ισχύος 50 kW.
Οι Α/Γ μπορούν να διαχωριστούν επίσης σε δυο κατηγορίες ανάλογα με το εάν πρόκειται για αυτόνομα συστήματα όπως εγκαταστάσεις σε απομονωμένες περιοχές ή συστήματα διασυνδεδεμένα με το δίκτυο διανομής. Η δεύτερη κατηγορία παρουσιάζει και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον καθώς λαμβάνει εγγυημένη επιδότηση από το διαχειριστή του ηλεκτρικού συστήματος και αποτελεί μια σίγουρη επιλογή για επενδύσεις.Στον νέο νόμο για τις ΑΠΕ που βρίσκεται σε ισχύ από τον Ιούνιο του 2010, γίνεται για πρώτη φορά ειδική μνεία για την κατηγορία των μικρών ανεμογεννητριών. Σύμφωνα με τον νόμο 3851/2010 για τις ανεμογεννήτριες ισχύος μέχρι 50kW προβλέπεται ειδική επιδοτούμενη τιμή πώλησης της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργεια που αγγίζει σχεδόν την τριπλάσια τιμή σε σχέση με τα μεγάλα αιολικά και πιο συγκεκριμένα τα 250 ευρώ/MWh. Επιπλέον, προβλέπεται μια απλουστευμένη και εξορθολογισμένη αδειοδοτική διαδικασία καθώς εξαιρούνται από την απαίτηση για λήψη άδειας παραγωγής, λειτουργίας και εγκατάστασης, μια διαδικασία χρονοβόρα και σύνθετη που είναι υποχρεωτική για μεγάλες εγκαταστάσεις ΑΠΕ.ΑδειοδοτήσειςΟ επενδυτής, έχοντας εξασφαλίσει την κυριότητα του χώρου ή του δικαιώματος χρήσης αυτού στον οποίο θα γίνει η εγκατάσταση, καλείται να προβεί σε δυο μόλις κινήσεις: στην κατάθεση αιτήματος σύνδεσης της Α/Γ στη ΔΕΗ και την κατάθεση μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για την έγκριση περιβαλλοντικών όρων από τις τοπικές υπηρεσίες. Για συστήματα με συνολική ισχύ μικρότερη των 20 kW το δεύτερο βήμα παραλείπεται. Η διαδικασία εξέτασης του αιτήματος αποτελεί μια νέα διαδικασία στο μέχρι τώρα σύνολο των διαδικασιών για τις ΑΠΕ, καθώς πρόκειται ουσιαστικά για μια νέα κατηγορία για την οποία εκκρεμούν οδηγίες από την πλευρά της ΔΕΗ και της πολιτείας. Ενώ η ΔΕΗ εμφανίζεται ιδιαίτερα συνεργάσιμη και εξυπηρετική, δεν συμβαίνει το ίδιο με τις υποχρεώσεις του ΥΠΕΚΑ. Σε αυτό το κλίμα, η έκδοση της περιβαλλοντικής έγκρισης ενδέχεται να καθυστερήσει από τις περιβαλλοντικές υπηρεσίες, γεγονός που αναμένεται να διορθωθεί σύντομα με τις αποσαφηνίσεις των αρμοδιοτήτων που εκκρεμούν ύστερα από την εφαρμογή του “Καλλικράτη”. Άλλα επιμέρους ζητήματα χρίζουν επίσης διευθέτησης από την πλευρά του υπουργείου.Ανεμογεννήτριες αντί για φωτοβολταϊκάΑν και οι διατάξεις του νέου νόμου είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές, ο τομέας των μικρών Α/Γ βρίσκεται ακόμα σε πρώιμο στάδιο, γεγονός που δημιουργεί χώρο για σημαντικές επενδυτικές ευκαιρίες. Η αγορά των μικρών παραγωγών ενέργειας τον τελευταίο χρόνο οδηγείται σχεδόν αποκλειστικά από τα φωτοβολταϊκά συστήματα, μια τάση που έχει ήδη οδηγήσει στον κορεσμό του συγκεκριμένου κλάδου ως ένα σημαντικό βαθμό. Μεταφράζοντας τις δυο τεχνολογίες, μικρές Α/Γ και ΦΒ, σε όρους επένδυσης, γίνεται αντιληπτό ότι αναμένεται μια στροφή των επενδυτών προς τις μικρές Α/Γ ως μια νέα εναλλακτική επενδυτική οδό που θα επικρατήσει μελλοντικά. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι μια μικρή Α/Γ της τάξης των 50kW με ένα μέσο άνεμο είναι ικανή να παράγει ενέργεια που αντιστοιχεί σε ΦΒ σύστημα της τάξης των 100-120kW με μέση αντίστοιχα ηλιακή ακτινοβολία. Και αυτό, γιατί η αιολική τεχνολογία είναι σαφώς πιο αποδοτική από την αντίστοιχη φωτοβολταϊκή.ΠροϋποθέσειςΣχετικά με την τοποθεσία εγκατάστασης μιας μικρής Α/Γ απαραίτητη προϋπόθεση είναι φυσικά η ύπαρξη ανεκτού αιολικού δυναμικού. Άλλες εξίσου σημαντικές προϋποθέσεις είναι η ύπαρξη δικτύου σε κοντινή απόσταση (προκειμένου για μη αυτόνομα συστήματα) και η δυνατότητα πρόσβασης ενώ συνιστάται η αποφυγή μεγάλων εμποδίων στον χώρο εγκατάστασης, όπως ψηλά κτίρια ή δέντρα.Σχετικά με τον χώρο εγκατάστασης θα πρέπει να σημειωθεί ότι ακόμα και για τις μικρές Α/Γ με τις μεγαλύτερες διαστάσεις οι απαιτήσεις για δέσμευση χώρου είναι ελάχιστες, καθώς ο απαραίτητος χώρος είναι μόλις αυτός που χρειάζεται από το συνεργείο για την εγκατάσταση. Άλλωστε μην ξεχνάμε ότι μια Α/Γ αποτελεί ουσιαστικά μια σημειακή προσθήκη στον χώρο χωρίς έκταση, πλην του εναέριου χώρου της διαμέτρου της.Ο καθορισμός, τώρα, του ανεκτού δυναμικού για την εγκατάσταση μιας Α/Γ εξαρτάται από το μέγεθος της και την τεχνολογία της. Πολλές Α/Γ είναι σχεδιασμένες να παράγουν ικανοποιητική ενέργεια σε περιοχές με μέσο ή ακόμα και χαμηλό δυναμικό. Στην αναζήτηση της πιο αποδοτικής Α/Γ θα πρέπει η προσοχή να επικεντρώνεται και στην ενέργεια που αναμένεται να παράγει η κάθε Α/Γ και όχι μόνο στη δηλούμενη ισχύ της. Κάποια Α/Γ με μικρότερη ισχύ αλλά με μεγαλύτερο ρότορα από κάποια άλλη είναι πολύ πιθανό να παράγει περισσότερη ενέργεια στις ίδιες συνθήκες. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που πολλές φορές οι ειδικοί των μικρών ανεμογεννητριών τις κατηγοριοποιούν με βάση τη διάμετρο του ρότορά τους αντί για την ισχύ τους. Τέλος, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην αξιοπιστία της δηλούμενης παραγωγής, μιας και κάποιες κατασκευάστριες εταιρίες ενδέχεται να δηλώνουν εκτιμώμενες παραγωγές που δεν συνάδουν με τα τεχνικά χαρακτηριστικά των προϊόντων τους.Η βέλτιστη επιλογήΣτο σημείο αυτό είναι χρήσιμο να διαχωρίσουμε τα συστήματα σε μικρότερα και μεγαλύτερα. Δυστυχώς, με την υπάρχουσα νομοθεσία και την προβλεπόμενη από αυτή τιμή ενέργειας, τα μικρά συστήματα που προορίζονται ως επί το πλείστον για οικιακή εγκατάσταση καθίστανται μη ελκυστικά ως επένδυση. Με τον τρόπο αυτό, το ενδιαφέρον για την εγκατάσταση τέτοιων συστημάτων περιορίζεται στα πλαίσια αυτόνομου συστήματος, μελλοντικών δικαιωμάτων ρύπων ή οικολογικής συνείδησης. Από την ίδια μοίρα δεν ξεφεύγουν μέχρι στιγμής ούτε οι «μεσαίες» κατηγορίες των 10-20kW που συνεχίζουν να κρίνονται μη ελκυστικές, εκτός από τις περιπτώσεις όπου αυτές εγκαθίστανται σε περιοχές με πολύ καλό αιολικό δυναμικό. Για το λόγο αυτό θα πρέπει το ισχύον πλαίσιο να αναβαθμιστεί είτε με μια ειδική βελτιωμένη τιμή είτε με την παράλληλη προσθήκη φοροελαφρύνσεων ή φοροαπαλλαγών όπως άλλωστε συμβαίνει και με τα οικιακά φωτοβολταϊκά στην στέγη.Αναφερόμενοι τώρα στην κατηγορία των μεγαλύτερων μικρών Α/Γ της τάξης των 50 kW, το σκηνικό αλλάζει τελείως και το επενδυτικό ενδιαφέρον παρουσιάζεται ιδιαίτερα αυξημένο λόγω της οικονομίας κλίμακας. Μια επένδυση σε μία ανεμογεννήτρια των 50 kW μπορεί να στοιχίσει από 150 έως και 280 χιλιάδες ευρώ, ανάλογα με τον εξοπλισμό που θα επιλέξει ο επενδυτής, τις εργασίες διαμόρφωσης που θα πρέπει να εκτελέσει αλλά και την απόσταση της εγκατάστασης από το δίκτυο διανομής της ΔΕΗ. Ο χρόνος αποπληρωμής αλλά και η οικονομική αποδοτικότητα της επένδυσης είναι στενά συνδεδεμένη με το αιολικό δυναμικό του σημείου της εγκατάστασης. Σε περιοχές με καλό αιολικό δυναμικό, αλλά και με την σωστή επιλογή της Α/Γ, η επένδυση μπορεί να έχει έναν χρόνο αποπληρωμής ίσο με 5 χρόνια, ενώ η ανεμογεννήτρια αναμένεται να παράγει για άλλα 15 χρόνια.Περιβαλλοντικά οφέληΠέρα από τα σαφώς υπολογίσιμα οικονομικά οφέλη δε θα πρέπει να λησμονούνται και τα περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα από τις μικρές Α/Γ. Και αυτό γιατί η εγκατάσταση μιας Α/Γ είναι συνυφασμένη με τις ανάγκες της εποχής για μια βιώσιμη ανάπτυξη, συμβάλλοντας στην ενεργειακή απεξάρτηση και τη μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου. Παράλληλα οδηγεί στη μείωση του οικολογικού αποτυπώματος είτε ατομικά είτε για την επιχείρηση του επενδυτή.ΑξιοπιστίαΔε θα πρέπει να παραγνωρίσουμε ότι ο τομέας των μικρών Α/Γ στην Ελλάδα είναι ένας νέος κλάδος και στον οποίο συνεπώς ελλοχεύει επενδυτικό ρίσκο και κίνδυνοι. Για το λόγο αυτό ο υποψήφιος επενδυτής θα πρέπει να επιδεικνύει ιδιαίτερη προσοχή στις επιλογές του χωρίς αυτό να σημαίνει βέβαια ότι πρέπει να τηρήσει στάση αναμονής χάνοντας ευκαιρίες. Κύριο μέλημα, λοιπόν, θα πρέπει να είναι η αξιοπιστία του συστήματος που θα επιλεγεί. Λαμβάνοντας υπό όψη ότι μια Α/Γ είναι ένα δυναμικό σύστημα που αποκρίνεται κάθε στιγμή στα φορτία του ανέμου, θα πρέπει αυτή να είναι απλή στον σχεδιασμό, δοκιμασμένη στον χρόνο και σε διάφορες συνθήκες, έχοντας να επιδείξει στιβαρή κατασκευή και αξιόπιστα επιμέρους εξαρτήματα. Η ποιότητα κατασκευής, η χώρα προέλευσης και οι εγγυήσεις του κατασκευαστή είναι καθοριστικοί παράγοντες για την τελική επιλογή, ενώ προσοχή θα πρέπει να δίνεται σε προϊόντα αμφίβολης προέλευσης. Εξίσου σημαντική είναι βέβαια και η υποστήριξη του προϊόντος από εξειδικευμένες εταιρίες στην φάση των προκαταρκτικών μελετών, της μεταφοράς, εγκατάστασης και λειτουργίας ώστε η επένδυση να είναι διασφαλισμένη σε όλες τις φάσεις.
Του Ιωάννη Αχιλλέα Ιωαννίδη (Πολιτικός Μηχανικός, MEng, MSc)
Πηγή:
20/06/2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου