Κατευθυντήριες γραμμές για τη σφράγιση του εδάφους

Η σφράγιση του εδάφους – κάλυψη του εδάφους με στεγανό υλικό – αποτελεί ένα από τα κύρια αίτια της υποβάθμισης των εδαφών στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Συχνά πλήττει εύφορες γεωργικές γαίες, ενέχει κινδύνους για τη βιοποικιλότητα, αυξάνει τον κίνδυνο πλημμυρών και λειψυδρίας και συντελεί στην πλανητική υπερθέρμανση. Στις νέες κατευθυντήριες γραμμές βέλτιστης πρακτικής για τον περιορισμό, τον μετριασμό των συνεπειών και την αντιστάθμιση της σφράγισης του εδάφους, που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχουν συγκεντρωθεί παραδείγματα πολιτικών, νομοθετημάτων, καθεστώτων χρηματοδότησης, εργαλείων τοπικού σχεδιασμού, ενημερωτικών εκστρατειών και πολλών άλλων βέλτιστων πρακτικών που εφαρμόζονται ανά την ΕΕ. Οι κατευθυντήριες γραμμές απευθύνουν έκκληση για πιο έξυπνο χωροταξικό σχεδιασμό και για τη χρήση διαπερατών υλικών με σκοπό τη διατήρηση των εδαφών μας.

Η Ευρώπη είναι η πιο αστικοποιημένη ήπειρος. Καθημερινά αποσπώνται 1.000 τετραγ. χλμ. (έκταση μεγαλύτερη από εκείνη του Βερολίνου) για ανθρώπινη χρήση, μεγάλο ποσοστό των οποίων τελικά σφραγίζεται. Αν η τάση αυτή συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό, σε 100 χρόνια θα μετατρέπεται έκταση αντίστοιχη με το άθροισμα των εδαφών της Γαλλίας και της Ισπανίας.

Επειδή ο σχηματισμός εδάφους είναι πολύ αργή διαδικασία (χρειάζονται αιώνες για να συσσωρευτεί ένα εκατοστό), η σφράγιση προκαλεί σοβαρή ζημία στο έδαφος και συχνά συνεπάγεται μόνιμη απώλεια. Για τον λόγο αυτό ακριβώς, παρόλο που η ανάπτυξη υποδομών πρέπει να στηρίζεται ώστε να τροφοδοτεί την οικονομική μεγέθυνση, χρειάζεται αποδοτικότερη και πιο υπεύθυνη διαχείριση της γης.

Η σφράγιση του εδάφους μπορεί να περιοριστεί με έξυπνο χωροταξικό σχεδιασμό και με την ανάσχεση της εξάπλωσης των πόλεων. Αντ’ αυτής είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί το αναπτυξιακό δυναμικό που εμπεριέχουν οι αστικές περιοχές, λόγου χάριν με την ανάπλαση εγκαταλειμμένων βιομηχανικών περιοχών. Στα μέτρα μετριασμού των συνεπειών της σφράγισης περιλαμβάνονται η χρήση διαπερατών υλικών αντί του τσιμέντου ή της ασφάλτου, η στήριξη της «πράσινης υποδομής» και η διάδοση των φυσικών συστημάτων συλλογής νερού. Στις περιπτώσεις που τα επιτόπια μέτρα μετριασμού δεν επαρκούν, μπορούν να εξετάζονται αντισταθμιστικά μέτρα που ενισχύουν τις εδαφικές λειτουργίες σε άλλες περιοχές.

Στις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής τονίζεται η σημασία της ολοκληρωμένης προσέγγισης του χωροταξικού σχεδιασμού. Αποτελεσματικές λύσεις έχουν επίσης αποδειχθεί η υιοθέτηση εξειδικευμένων περιφερειακών προσεγγίσεων και η κινητοποίηση ανεκμετάλλευτων πόρων σε τοπικό επίπεδο.

Επανεξετάζονται τώρα με προσοχή οι υφιστάμενες πολιτικές χρηματοδότησης της ανάπτυξης υποδομών, ώστε να μειωθούν οι επιδοτήσεις που μπορούν να υποκινήσουν τη δέσμευση γης και τη σφράγιση του εδάφους κατά τρόπο αντίθετο προς τις αρχές της αειφορίας. Ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός είναι επίσης δυνατόν να υποστηριχθεί με την ελάττωση της αναλογίας των τελών πολεοδόμησης στους προϋπολογισμούς της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Οι επόμενες ενέργειες

ΟΙ κατευθυντήριες γραμμές θα παρουσιαστούν και θα συζητηθούν στη διάσκεψη με θέμα την εδαφολογική επανόρθωση και τη σφράγιση του εδάφους, που θα φιλοξενήσει η Επιτροπή στις Βρυξέλλες, στις 10 και 11 Μαΐου 2012, και θα κυκλοφορήσουν σε διάφορες γλώσσες στη διάρκεια του έτους. Απευθύνονται στις αρμόδιες εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές, καθώς και σε όσους ασχολούνται επαγγελματικά με τον χωροταξικό σχεδιασμό και τη διαχείριση του εδάφους. Επιπλέον, με τις κατευθυντήριες αυτές γραμμές επιδιώκεται να ευαισθητοποιηθεί το ευρύ κοινό στο πρόβλημα της συνεχούς υποβάθμισης του εδάφους.

econews

Αναζητώντας μοναδικές λύσεις εναλλακτικής ενέργειας, η NASAαποφάσισε να διαθέσει κονδύλια για την ανάπτυξη ενός γιγάντιου δορυφόρου σε σχήμα άνθους, με στόχο τη συλλογή και εκμετάλλευση της ηλιακής ενέργειας.

Ο δορυφόρος SPS-ALPHA (Solar Power Satellite via Arbitrarily Large Phased Array) είναι ένας βιομιμητικός* δορυφόρος που  μοιάζει με λουλούδι και έχει σχεδιαστεί για να συλλέγει την ηλιακή ενέργεια και να την “ακτινοβολεί” πίσω στη Γη.

Η ιδέα φωτοβολταϊκών συστοιχιών στο διάστημα μπορεί να ακούγεται εξωπραγματική, αλλά δεν θεωρείται ανεφάρμοστη, σε θεωρητικό τουλάχιστον επίπεδο.

Σε αντίθεση με τα επίγεια φωτοβολταϊκά που σταματούν την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας όταν ο ήλιος δύει, ένα φωτοβολταϊκό πάνελ στο διάστημα θα ήταν εκτεθημένο στις ακτίνες του ηλίου συνέχεια, χωρίς διαλλείμματα. Επίσης, η έλλειψη ατμόσφαιρας στο διάστημα σημαίνει ότι τίποτα δεν εμποδίζει τις ακτίνες του ηλίου να φτάσουν στα πάνελ.

Ως μεγάλο μειονέκτημα μιας τέτοιας φωτοβολταϊκής μονάδας θεωρείται το υψηλό κόστος κατασκευής και συντήρησης.

Ένα ακόμα πρόβλημα εντοπίζεται στον υπολογισμό της ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας που θα παρήγαγε μια τέτοια μονάδα, αλλά και η μεταφορά της προς την Γη, καθώς η ασύρματη αποστολή ενέργειας δεν θεωρείται τελοιοποιημένη ως τεχνολογία.

Ο άνθρωπος που συνέλαβε την ιδέα, ο Τζον Μανκινς του Artemis Innovation Management Solutions, υποστηρίζει πως ο φωτοβολταϊκός δορυφόρος SPS-ALPHA αντιμετωπίζει όλα τα παραπάνω προβλήματα.

Ενώ η εγκατάσταση μοιάζει με γιγάντιο λουλούδι, χάρη στο σχεδιασμό της, είναι στην πραγματικότητα μια διάταξη ελαφρών, ανεξάρτητων κατόπτρων λεπτού υμενίου (thin-film). Τα κάτοπτρα ανακατευθύνουν το εισερχόμενο ηλιακό φως προς φωτοβολταϊκά κύτταρα τοποθετημένα στην πλευρά του δορυφόρου που “κοιτάει” τον ήλιο.

Όταν ολοκληρωθεί η συλλογή ηλιακής ενέργειας, το μπροστινό μέρος της μονάδας (με μέτωπο προς τη Γη), εξοπλισμένο με πομπούς ενεργειακών μικροκυμάτων, στέλνει την ενέργεια πίσω στη Γη, με τη μορφήραδιοκυμάτων χαμηλής έντασης.

Ο Μάνκινς υποστηρίζει πως τέτοια διαστημικά φωτοβολταϊκά θα είχαν τη δυνατότητα να στέλνουν δεκάδες χιλιάδες μεγαβάτ ενέργειας ασύρματα.

Εκτιμά επίσης ότι θα μπορούσε να συμπιεστεί το κόστος καθώς ο τρόπος διάταξης επιτυγχάνει συνθήκες μαζικής παραγωγής.

Η NASA φαίνεται να δείχνει ενδιαφέρον για το σχέδιο, καθώς διαθέτει χρήματα για την ανάπτυξή του. Μέχρι στιγμής έχουν  αναπτυχθεί πρωτότυπα μικρής κλίμακας.

Διαβάστε ακόμα στο econews για διαστημικά φωτοβολταϊκά και δείτε το video που δημιουργήθηκε για λογαριασμό των οργανισμών Εθνικής Διαστημικής Εταιρείας των ΗΠΑ .

*συσκευές ή συστήματα που μιμούνται τη φύση

econews

Συσκευή καθαρισμού νερού λειτουργεί με ηλιακή ενέργεια

Μια βιοχημικός από τη Σουηδία κατασκεύασε μια δεξαμενή που λειτουργεί ως συσκευή καθαρισμού του νερού μετά από τρεις ώρες έκθεσης στον ήλιο.

Από την εφεύρεση επωφελούνται ήδη25.000 άνθρωποι σε 16 χώρες.

Η πρόσβαση σε πόσιμο νερό θεωρείται ένα από τασημαντικότερα προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι αναπτυσσόμενες χώρες. Υπολογίζεται πως 1,2 δισ. άνθρωποι σε όλο τον κόσμο δεν έχουν καθαρό νερό, ενώ 1,6 εκατομμύρια πεθαίνουν από διάρροια ή συναφείς ασθένειες που οφείλονται σε βακτήρια που μεταφέρονται με το νερό. Η πλειοψηφία των “θυμάτων” είναι παιδιά ηλικίας κάτω των πέντε ετών.

Η συσκευή καθαρισμού του νερού που ανέπτυξε η Σουηδή επιστήμονας Πέτρα Γουάντστρομ και ακούει στο όνομα Solvatten (σσ Ηλιακό νερό) βασίζεται σε μια απλούστατη τεχνολογία: δέκα λίτρα νερού στις δύο δεξαμενές του, μερικές ώρες έκθεσης στον ήλιο και οι  υπεριώδεις ακτίνες εξοντώνουν τους ανεπιθύμητους οργανισμούς καθιστώντας το νερό πόσιμο.

Το σύστημα αυτό μπορεί να λειτουργήσει επίσης ως φορητή ηλιακή «θερμοφόρα» για την παροχή ζεστού νερού για οικιακή και προσωπική χρήση (πλύσιμο).

Η συσκευή έχει κόστος 8 Ευρώ και πωλείται σε κοινότητες της Αφρικής που δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό, ενώ για την ανάπτυξη της τεχνολογίας απαιτήθηκαν έντεκα χρόνια.

econews

ΑΠΕ: αύξηση 74% με 770 νέα Μεγαβάτ – Κυριαρχούν τα αιολικά

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, μέσω της αρμόδιας Υπηρεσίας Α.Π.Ε., δίνει σε δημοσιότητα τον πίνακα με την κατάσταση της αδειοδοτικής εξέλιξης των έργων ΑΠΕ έως το τέλος Δεκεμβρίου 2011.

Όπως φαίνεται και από τα στοιχεία, οι διαρθρωτικές αλλαγές που έγιναν εντός της χρονιάς απέδωσαν, αυξάνοντας σημαντικά τη συνολική εγκατεστημένη ισχύ ΑΠΕ στη χώρα μας. Τα στοιχεία μιλούν από μόνα τους, επιβεβαιώνοντας ότι οι ΑΠΕ αποτελούν στρατηγική επιλογή για το εθνικό ενεργειακό μας μίγμα. Σύμφωνα με τα στοιχεία, η συνολική εγκατεστημένη ισχύς ενισχύθηκε το 2011 κατά 74% σε σχέση με το 2009 και 44% σε σχέση με το 2010, καλύπτοντας τον επιδιωκόμενο στόχο για το εν λόγω έτος.

Στον πίνακα που παρουσιάζεται, αποτυπώνεται η ισχύς, ανά τεχνολογία ΑΠΕ, σε κάθε στάδιο της αδειοδοτικής διαδικασίας (άδεια παραγωγής, προσφορά σύνδεσης, άδεια εγκατάστασης, σύμβαση αγοροπωλησίας), καθώς και η ισχύς σε λειτουργία.

Η συνολική εγκατεστημένη ισχύς από σταθμούς Α.Π.Ε. στη χώρα μας ενισχύθηκε κατά 770MW μέσα στο έτος, ξεπερνώντας συνολικά τα 2500MW. Θεαματική αύξηση παρουσιάζει η ανάπτυξη νέας ισχύος για την τεχνολογία των φωτοβολταϊκών, γεγονός που ενισχύει την ορθότητα της απόφασης εξορθολογισμού των εγγυημένων τιμών που έχει τεθεί σε εφαρμογή από 1η Φεβρουαρίου 2012. Συγκεκριμένα, η εγκατεστημένη ισχύς των φωτοβολταϊκών το 2010 ήταν 198MW και το τέλος του 2011 έφτασαν τα 626MW (αύξηση 215%).

Τα αιολικά παραμένουν και για το 2011 η κυρίαρχη μορφή ανανεώσιμης ενέργειας με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 1636MW, από 1300MW που ήταν το προηγούμενο έτος (ενίσχυση κατά 26%). Αύξηση στη διείσδυση παρουσιάζουν και τα μικρά υδροηλεκτρικά, από 196MW σε 206MW (αύξηση 5%). Για τις μορφές που υστερούν, όπως η βιομάζα και η γεωθερμία, το ΥΠΕΚΑ στοχεύει στην ενίσχυση τους, για αυτό και προώθησε σχετική νομοθετική ρύθμιση για την κατά προτεραιότητα εξέταση των αιτημάτων αυτών.

Αναφορικά με την αδειοδοτική διαδικασία, με σύμβαση αγοραπωλησίας βρίσκονται έργα συνολικής ισχύος2530MW(αύξηση κατά 185% σε σχέση με το 2010), γεγονός που δηλώνει ότι στο επόμενο έτος αναμένεται ραγδαία αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος. Αυτή η διαπίστωση συμβαδίζει με τον οδικό χάρτη πορείας για το 2050, όπως αποτυπώνεται στον Εθνικό Ενεργειακό Σχεδιασμό που δόθηκε πρόσφατα σε δημόσια διαβούλευση, και συγκεκριμένα τόσο με τους μεσοπρόθεσμους, όσο και τους μακροπρόθεσμους στόχους.

Επίσης, αύξηση 10% παρουσίασε το 2011 η ισχύς των αδειών εγκατάστασης (1840MW) και 51% οι άδειες παραγωγής (2600MW), δύο μεγέθη που αποτυπώνουν τη δυναμική διείσδυσης νέας ισχύς Α.Π.Ε. στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας μας.

Το Υπουργείο δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην προώθηση του προγράμματος για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών συστημάτων στις κτιριακές εγκαταστάσεις, που απευθύνεται τόσο στους καταναλωτές, όσο και στις επιχειρήσεις. Έχουν υλοποιηθεί εντός του 2011, 11700 αιτήματα, τα οποία εγχέουν στο σύστημα ισχύ102MW από μόλις 5,2MW το 2010.

Για τα αγροτικά φωτοβολταϊκά, η διαδικασία προχωράει με εντατικούς ρυθμούς. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι η εγκατεστημένη ισχύς για το 2011 είναι περίπου 8MW, από μηδενική που ήταν μέχρι και πέρυσι.

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής πιστεύει στην αναπτυξιακή συνεισφορά των έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, καθώς δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας, τονώνουν την εγχώρια βιομηχανία, ενισχύουν την περιφερειακή ανάπτυξη και προσφέρουν καθαρή ενέργεια στους καταναλωτές και τους παραγωγικούς φορείς. Η εξέλιξη του ενεργειακού συστήματος με αυξημένη διείσδυση των ΑΠΕ αποτελεί κυρίαρχο ενεργειακό στόχο, κι αυτό διότι παρέχει ασφάλεια στον καταναλωτή, καθώς τον προστατεύει από την αστάθμητη διακύμανση του κόστους των εισαγόμενων καυσίμων, ενώ προσφέρει στην Ελλάδα τη δυνατότητα πέρα από την κάλυψη των δεσμευτικών, εθνικών της στόχων να αποτελέσει χώρα εξαγωγής πράσινης ενέργειας.

ΥΠΕΚΑ