'earth-bricks' by atelier tekuto, chiba, japan
image © toshihiro sobajima
japanese architecture practice atelier tekuto has recently completed 'earth-bricks', a residential structure
located in chiba, japan. the curved exterior wall is formed from 2,600 earth bricks comprised of a dense mixture
of soil and magnesium oxide, an element which can be easily sourced from 'magnesite mineral', commonly
found in oceans and land. originally used for the mortar joints of the pyramids and great wall of china, this structure
aspires to reintroduce masonry construction sourced from local soil as a viable option for developing countries.
extended roof eave with exposed beams
image © toshihiro sobajima
the stacked rectangular bricks are slightly angled to produce the undulating and faintly segmented perimeter enclosure. a deep
roof overhang extends to screen a ribbon clerestory window formed with glass blocks of similar proportions to the custom
soil-based units. at night, the dwelling softly glows through the translucent glazing of the fenestrations. upon entering the central
living space and kitchen, attention is directed to the exposed structure of the vaulted ceilings. rafters radiate downward from
the main ridge element, which is reminiscent of a spine. the curved stairway attached to the exterior wall leads inhabitants
to an open bedroom loft with views of the great room below. the bathroom and storage room are concealed within a partition
behind the food preparation area and underneath the wooden steps.
(left) entrance facade
(right) front door
images © toshihiro sobajima
(left) earth brick detail
(right) upward view from great room
images © toshihiro sobajima
view of entrance and great room from kitchen
image © toshihiro sobajima
kitchen
image © toshihiro sobajima
great room
image © toshihiro sobajima
(left) corridor to bathroom
(right) space under stairway
images © toshihiro sobajima
bathroom
image © toshihiro sobajima
(left) bathroom
(right) view of ceiling from the loft
image © toshihiro sobajima
(left) stairs leading to the loft
(right) top of stairs from the loft
images © toshihiro sobajima
clerestory windows under roof eave
image © toshihiro sobajima
light emanates through translucent glass windows
image © toshihiro sobajima
illuminated at night
image © toshihiro sobajima
masonry wall under construction
image courtesy atelier tekuto
site plan
image courtesy atelier tekuto
floor plan / level 0
image courtesy atelier tekuto
floor plan / level 1
image courtesy atelier tekuto
section
image courtesy atelier tekuto
elevation
image courtesy atelier tekuto
elevation
image courtesy atelier tekuto
elevation
image courtesy atelier tekuto
elevation
block formation diagram
process to make the earth block mixture
image courtesy atelier tekuto
wall section
image courtesy atelier tekuto
project info:
site area: 184.62㎡
building area: 47.84㎡
total floor area: 41.39㎡
structure: masonry – earth block
architecture design: yasuhiro yamashita+masahiko takada+azusa ishii+ryo takagi/atelier tekuto
structural design: jun sato+yuko mihara/jun sato structural engineer
mechanical design: kazuhiro endo/eos plus
lighting design: sueko kanaya/visual technologies
experiment supervision: matsumura, fujita lab./university of tokyo, koshiishi lab./waseda university
construction: atelier tekuto, yoshiro goda/ogawa kyoritsu construction
photographer: toshihiro sobajima
Source:
Έχετε ποτέ σκεφτεί να χτίσετε ή να αποκτήσετε ένα σπίτι φτιαγμένο από χώμα? Οι απορίες σας πιθανόν να επικεντρώνονται στο αν... "είναι κατάλληλο για το κλίμα της περιοχής μου;", "μπορώ να το κάνω μόνος μου;", "πως θα το καταφέρω;", "ποιες μέθοδοι χρησιμοποιούνται;"....όπως και "πόσο θα κοστίσει;" κλπ.
Πριν την αναζήτηση πληροφοριών, θα πρέπει κανείς να αναλογιστεί μερικά ζητήματα..
Νομοθεσία
Ο όρος "adobe" που χρησιμοποιείται συνήθως για τα κτήρια από αργιλώδες χώμα, ορίζεται στους ισχύοντες Διεθνείς Οικοδομικούς Κανονισμούς, που χρησιμοποιούνται και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μεμονωμένες πολιτείες, όπως το New Mexico, η Arizona και η California, προσαρμόζουν τους κανονισμούς αυτούς, ώστε να συμβαδίζουν με τις τοπικές τεχνικές κατασκευής. Τα πεπιεσμένα τούβλα (Compressed Earth Block CEB) και το καλουπωτό χτίσιμο (rammed earth) περιλαμβάνονται γενικά σε αυτούς τους κανονισμούς που διαφοροποιούνται ανά περιοχή και πόλη. Η μέθοδος adobe παλαιότερα απουσίαζε, αλλά το νέο ενδιαφέρον γύρω από τα "πράσινα" κτήρια, γραφειοκράτες και νομοθέτες τείνουν να το φέρουν στο προσκήνιο και γίνεται προσπάθεια να ενταχθεί και αυτή στην ισχύουσα νομοθεσία (ASTM Standards).
Συνεπώς, ναι, μπορούμε να χτίζουμε στην Αμερική, νομικά μιλώντας. Σε περιοχές χωρίς κανονισμούς υπάρχει μεγαλύτερη ελευθερία, αλλά θα πρέπει και πάλι το χτίσιμο να ακολουθεί μια αναγνωρισμένη μέθοδο. Εάν η αρμόδια υπηρεσία μιας περιοχής δεν έχει πείρα στις γήινες κατασκευές, ίσως να απαιτείται μελέτη θεωρημένη από αρχιτέκτονα μηχανικό ή διπλωματούχο μηχανικό.
Σε αρκετές περιοχές, κυρίως Νοτιοδυτικά στις Ηνωμένες πολιτείες, οι εγκεκριμένοι κώδικες επιτρέπουν το χτίσιμο σύμφωνα με τα πρότυπα, χωρίς σφραγίδα μηχανικού. Αυτό ισχύει στην Arizona, στο New Mexico, ορισμένες περιοχές της Utah και το Colorado.
ΚΛΙΜΑ
Η δόμηση με χώμα συνηθίζεται κυρίως στα Νοτιοδυτικά των Η.Π.Α., όπου ο συνδυασμός τοπικών αμερικανικών και ισπανικών επιρροών κάνει διαχρονική αυτή την αρχαία, αλλά ταυτόχρονα και σύγχρονη τέχνη του χτισίματος...διότι περισσότερο για τέχνη πρόκειται, παρά για τεχνική.
Εντούτοις, υπάρχει ιστορικό παρελθόν σχετικά με την δόμηση με χώμα και στα ανατολικά των Η.Π.Α., που χρονολογείται από στην προ-Επαναστατική περίοδο.
Η μέθοδος rammed earth έχει εφαρμοστεί και σε πιο υγρά κλίματα, όπως αυτά της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας, μέχρι την εποχή των ρωμαϊκών κατακτήσεων. Οι Ευρωπαίοι μετανάστες που εγκαταστάθηκαν στις αποικίες της Αμερικής έχτιζαν με χώμα, χρησιμοποιώντας τις γνώσεις του τόπου τους, ειδικότερα πριν την διάδοση των πριονιστηρίων. Τέτοιες κατασκευές διασώζονται σήμερα στη Νέα Υόρκη, την Pennsylvania και τη Νότια Carolina.
Οι περισσότεροι από εμάς φανταζόμαστε τις κατασκευές από χώμα σε ξηρά, ερημικά τοπία. Στις Η.Π.Α. συναντάμε συχνά χωμάτινες κατασκευές σε υγρά, τροπικά κλίματα, όπως το Μεξικό ή τα νησιά Honduras, που δέχονται πάνω από 2.540 χιλ. βροχής το χρόνο. Σήμερα, τεχνικές σταθεροποίησης αποτρέπουν την υγρασία από το να επηρεάσει τους χωμάτινους τοίχους. Όσοι χτίζουν σε πιο υγρά κλίματα συχνά επιλέγουν τη μέθοδο rammed earth ή τα πεπιεσμένα τούβλα, που απαιτούν λιγότερο χρόνο για να σταθεροποιηθούν.
Οι κατασκευές adobe, σε συνδυασμό με καλό παθητικό ηλιακό σχεδιασμό του κτηρίου, αποτελούν κατάλληλες και αποτελεσματικές λύσεις για εξοικονόμηση ενέργειας σε κρύες περιοχές με χειμερινό κλίμα. Η χρήση των μεγάλης μάζας τοίχων, η μόνωση και ένα ικανοποιητικά μεγάλο ηλιακό διάφραγμα, μπορούν να ελαττώσουν την κατανάλωση ενέργειας τον Ιανουάριο μέχρι και 60%, ίσως και παραπάνω, ανάλογα με την περιοχή και τις κλιματικές συνθήκες που επικρατούν. Επιπλέον οι τοίχοι μεγάλης μάζας ελαττώνουν το κόστος ψύξης σε περιοχές με θερμό κλίμα. Οι τοίχοι από χώμα μας επιτρέπουν την αγορά μικρότερων μονάδων για θέρμανση/κλιματισμό, ενώ οι συσκευές αυτές αρκεί να λειτουργούν για λιγότερο διάστημα σε σχέση με μια συμβατική κατασκευή, ελαττώνοντας κατά πολύ το κόστος, ειδικά αν αναλογιστούμε το μεγάλο κόστος της ενέργειας σήμερα. Το απόφθεγμα "δροσερό το καλοκαίρι και ζεστό το χειμώνα" έχει βάση σε πραγματική εφαρμογή όσον αφορά τις χωμάτινες κατασκευές.
ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗ ΓΝΩΣΗ
Τις γνώσεις και την δεξιότητα δεν τα αποκτά κανείς σε μια μέρα. Θα πρέπει κανείς να διαβάσει, να επισκεπτεί και να δει ιδίοις όμασι, να εξασκηθεί, να σχεδιάσει, να μιλήσει για τις κατασκευές αυτές. Όση περισσότερη εμπειρία αποκτά κανείς, τόσο πιο έτοιμος θα είναι για να κατασκευάσει κάτι τέτοιο.
Τί θα πρέπει περίπου να γνωρίζει κανείς? Κάποια βασικά θέματα είναι τα εξής:
-εξοπλισμός εργοταξίου
- αναγνωρίζοντας και προετοιμάζοντας το χώμα, σταθεροποίηση μίγματος
-θεμελίωση και προετοιμασία δαπέδου ισογείου
- επιλογή είδους τοιχοποιίας
- κατασκευή και τοποθέτηση κουφωμάτων
- ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις
- συνδεσμολογία δοκαριών και συστημάτων στεγών
Θα χρειαστεί να αποφασίσετε για:
- δάπεδα (πλακάκια τύπου Saltillo - terrakotta, πλακόστρωση με πέτρα, χωμάτινα δάπεδα)
- επιχρίσματα τοίχων (εκτεθειμένη οροφή με ξύλινα δοκάρια και καλάμια, σοβατισμένη οροφή, σταυροθόλια, πάνελς εμπορίου, κλπ),
και πολλές άλλες επιλογές..
Όλες αυτές οι αποφάσεις οδηγούν σε μια σειρά από κατασκευαστικά σκίτσα. Το κάνεις μόνος (DIY), τα αναθέτεις σε κάποιον έμπειρο ή προσλαμβάνεις έναν επαγγελματία αρχιτέκτονα?
Όταν ξεκινήσει η κατασκευή, ξέρουμε πόσο θα διαρκέσει μέχρι να ολοκληρωθεί?
Ένας εργολάβος κατασκευών adobe στο Albuquerque (Νέο Μεξικό) ή στην Τουσόν (Αριζόνα), μπορεί να ολοκληρώσει μια μέτρια adobe κατασκευή "με το κλειδί στο χέρι" σε 4 μήνες, χτίζοντας ένα σπίτι την άνοιξη, ένα άλλο το φθινόπωρο, ή 2 σε ένα χρόνο. Ο μέσος ιδιοκτήτης-χτίστης, δουλεύοντας με λιγότερα εργαλεία, μικρότερη ομάδα εργατών και λιγότερη εμπειρία, θα είναι τυχερός αν το ολοκληρώσει σε ένα χρόνο.
Τέλος, αναρωτιέται κανείς: "πόσο κοστίζει?"
ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΚΟΣΤΟΣ
Το adobe και το rammed earth είναι υλικά που τα φτιάχνεις μόνος σου (DIY), στα οποία διορθώνεται το λάθος του αρχάριου, και τα οποία είναι 100% φιλικά προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο. Υπάρχουν οι κανόνες, συνεπώς πρέπει να χτίζουμε σύμφωνα με τα πρότυπα. Και φυσικά έχουμε και τις ανάλογες απαιτήσεις για την ποιότητα ζωής που προσφέρουν.
Οι περισσότεροι που επιθυμούν ένα όμορφο σπίτι από adobe ή rammed earth έχουν υπερ-καλλιτεχνικές απαιτήσεις και ανησυχίες. Δηλαδή, τους αρέσουν τα μεταλλικά ανάγλυφα, στολισμένα μεταλλικά σκεύη από την Guadalajara, τα καστανοκόκκινα Saltillo πλακίδια στα δάπεδα, ή τα ρουστίκ ταβάνια με τις εμφανείς κατασκευές. Μην παραλείποντας φυσικά τα υψηλής τεχνολογίας κουφώματα εξοικονόμησης ενέργειας, οι σκαλιστές πόρτες από το Mexico ή οι μορφοποιημένες με το χέρι εσοχές στους τοίχους και οι χτιστοί πάγκοι.
Εάν οι απαιτήσεις σας είναι υψηλές, ετοιμαστείτε να πληρώσετε και περισσότερα. Εάν μπορείτε να είστε ικανοποιημένοι με ένα μικρό και οικονομικό σπίτι από adobe, απέριττο και χωρίς υπερβολές, το κόστος ελαττώνεται σημαντικά.Συνήθως οι ιδιοκτήτες που κατασκευάζουν μόνοι τέτοιου είδους σπίτια ελαττώνουν το κόστος περίπου κατά 50%.
Το κόστος για ένα σπίτι που κατασκευάστηκε από τον ιδιοκτήτη του ξεκινά από $55/sq.ft., κάνοντας επανάχρηση υλικών, ακολουθώντας απλό σχεδιασμό, με μερικές μόνο ειδικές λεπτομέρειες..
Όσο προσθέτουμε διαφορετικά στοιχεία, ένας πιο ρεαλιστικός αριθμός είναι περίπου $85/sq.ft.
Οι κατασκευαστές ξεκινούν από τα $85/sq.ft. Όσο κάποιος προσθέτει επιπλέον παροχές και ευκολίες, οι τιμές εκτοξεύονται από τα $90 εώς τα $150/sq.ft. Το κόστος μπορεί να ακόμη μεγαλύτερο σε περιοχές όπως η Santa Barbara, το Scottsdale ή το Santa Fe.
Συνεπώς θα πρέπει να αποφασίσετε σε αυτά περίπου τα πλαίσια, ανάλογα με τις ικανότητές σας, την διαθεσιμότητα εργατικών χεριών
Πηγή:
http://www.adobebuilder.com
Η ανάγκη για μέτρηση του βαθμού βιωσιμότητας ενός κτιρίου έχει οδηγήσει στη δημιουργία μεθόδων αξιολόγησης, οι οποίες έχουν αναπτυχτεί και είναι σε λειτουργία σε πολλές χώρες παγκοσμίως. Οι μέθοδοι αυτές προσφέρουν βαθμολόγηση και στις περισσότερες περιπτώσεις πιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιδόσεων μιας κατασκευής. Η πιο αναγνωρισμένη και καθιερωμένη μέθοδος περιβαλλοντικής πιστοποίησης κτιρίων στη Μεγάλη Βρετανία είναι πλέον διεθνώς διαθέσιμη. Η μέθοδος B.R.E.E.A.M. (Building Research Establishment Environmental Assessment Method) δημιουργήθηκε το 1990 σε συνεργασία με άλλους φορείς, από το B.R.E. (Building Research Establishment), το μεγαλύτερο οργανισμό έρευνας που ειδικεύεται στο κτιριακό περιβάλλον στη χώρα. Εδώ και 18 χρόνια το πρόγραμμα πιστοποίησης καλύπτει την εγχώρια ανάγκη για ολοκληρωμένη αξιολόγηση του βαθμού περιβαλλοντικής βιωσιμότητας κτιρίων, αλλά και εγγυάται την αναγνώριση παραδειγμάτων άρτιου περιβαλλοντικού σχεδιασμού στον κτιριακό τομέα. Η διεθνής έκδοση της μεθόδου, το B.R.E.E.A.M. International, παρουσιάστηκε το 2008 και φιλοδοξεί να καλύψει παραπλήσιες ανάγκες για αναγνώριση και συγκριτική μέτρηση της βιωσιμότητας κτιρίων σε όσες χώρες της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής δεν διαθέτουν εθνικά προγράμματα πιστοποίησης. Το πρώτο κτίριο στο διεθνή χώρο που πιστοποιήθηκε με τη μέθοδο B.R.E.E.A.M. είναι το κτίριο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων στο Λουξεμβούργο. Ένα βασικό γνώρισμα της έκδοσης B.R.E.E.A.M. International είναι ότι αναγνωρίζει τη διαφοροποίηση των κριτήριων αξιολόγησης για κάθε χώρα, παρέχοντας μηχανισμό προσαρμογής των κριτηρίων βαθμολόγησης στα επιμέρους σχεδιαστικά και γεωγραφικά δεδομένα της. Η αξιολόγηση ενός κτιρίου γίνεται μέσα από ένα συγκεκριμένο αριθμό κριτηρίων περιβαλλοντικής επίδοσης που αφορούν όχι μόνο στον ενεργειακό σχεδιασμό, αλλά στο ευρύ φάσμα περιβαλλοντικών επιπτώσεων μιας κατασκευής. Αυτές παρουσιάζονται τόσο στο σχεδιαστικό και λειτουργικό στάδιο (π.χ. η κατανάλωση νερού, η χρήση υλικών, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η επίδραση στο οικοσύστημα της περιοχής, ο βαθμός άνεσης των χρηστών), όσο και στο στάδιο αποπεράτωσης (π.χ. η διαχείριση εργοταξίου). Η μεθοδολογία στηρίζεται σε ποιοτικά αλλά και σε ποσοτικά κριτήρια (ποσοστό επίδοσης %) που είναι χωρισμένα σε ενότητες, για την κάθε μία από τις οποίες υπάρχει ένας προκαθορισμένος βαθμός βαρύτητας. Υπάρχουν κάποια βασικά προαπαιτούμενα κριτήρια, αλλά κατά κύριο λόγο το B.R.E.E.A.M. αποτελεί μια ευέλικτη μεθοδολογία αξιολόγησης που στοχεύει στην επιβράβευση των κτιρίων που ξεπερνούν τα συμβατικά σημεία αναφοράς. Η τελική βαθμολόγηση συνοδεύεται με την παροχή πιστοποιητικού που αναγράφει τη σχετική βαθμίδα επίδοσης. Μια άλλη μέθοδος περιβαλλοντικής αξιολόγησης κτιρίων, που σταδιακά αναγνωρίζεται διεθνώς, είναι το L.E.E.D. (Leadership in Energy and Environmental Design), που δημιουργήθηκε από το U.S.G.B.C. (United States Green Building Council). Η μεθοδολογία είναι σε πολλά σημεία παρεμφερής με την αντίστοιχη του B.R.E.E.A.M., αν και τα κριτήρια αξιολόγησης διαφέρουν. Το L.E.E.D. προσφέρεται διεθνώς, αν και προς το παρόν η χρήση του παραμένει κυρίως ως μέσου βαθμολόγησης δημόσιων κτιρίων στις Η.Π.Α. Μια βασική διαφορά του L.E.E.D. από το B.R.E.E.A.M. είναι ότι τα κριτήρια βαθμολόγησης είναι πάγια και δεν διαφοροποιούνται ανά χώρα. Και οι δύο μέθοδοι διεκπεραιώνονται από ειδικά εκπαιδευμένους ανεξάρτητους βαθμολογητές, οι οποίοι είναι πιστοποιημένοι από τους δυο οργανισμούς. Ο ρόλος τους είναι η συνεργασία με τις σχεδιαστικές και κατασκευαστικές ομάδες και η συγκέντρωση των απαραίτητων δικαιολογητικών και στοιχείων για την τεκμηρίωση της επίδοσης στα επιμέρους κριτήρια βαθμολόγησης. Για να εκδοθεί το πιστοποιητικό, οι βαθμολογητές παραδίδουν το σύνολο των τεκμηρίων στους οργανισμούς πιστοποίησης και, αφού δοθεί η έγκριση, εκδίδεται το πιστοποιητικό για το κτίριο. Τα δύο παραπάνω παραδείγματα μεθόδων αξιολόγησης οφείλουν την επιτυχία τους στην ανάγκη, αλλά και στη δύναμη της ίδιας της αγοράς ακινήτων, φυσικά με την υποστήριξη του κράτους, που από την πρώτη στιγμή υιοθέτησε τις μεθόδους ως εργαλεία σχεδιασμού και έθεσε στόχους επίδοσης αρχικά για δημόσια κτίρια. Στον ιδιωτικό τομέα η ζήτηση έρχεται κατά κύριο λόγο από αναπτυξιακούς παράγοντες, που θεωρούν τη βιώσιμη δόμηση ως ένα αποδοτικό μέσο υπεροχής αλλά και ως ένα εργαλείο για θετική διαφήμιση προς υποψήφιους αγοραστές ή επενδυτές. Μάλιστα τα τελευταία χρόνια η πιστοποίηση B.R.E.E.A.M. αποτελεί προϋπόθεση για έκδοση πολεοδομικής άδειας σε πολλά αστικά κέντρα της Μ. Βρετανίας. Στη χώρα μας αντίστοιχη μέθοδος δεν υπάρχει, αλλά είναι βέβαιο ότι η ανάγκη για αποτίμηση της κτιριακής βιωσιμότητας θα έρχεται στο προσκήνιο όλο και περισσότερο, καθώς η ενημέρωση επάνω σε πράσινα θέματα και οι πιέσεις από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα για θέματα περιβάλλοντος θα επεκτείνονται. Το βασικό ερώτημα είναι αν στο μέλλον θα υπάρξουν εγχώριες προσπάθειες δημιουργίας μεθόδων αξιολόγησης, αν θα υιοθετηθούν οι ήδη υπάρχουσες ή αν θα θεσμοθετηθεί μια κοινή πανευρωπαϊκή μέθοδος πιστοποίησης της βιωσιμότητας των κτιρίων.
